W dniu 8 października 2022 roku odbyła się kolejna edycja Nocy Naukowców Politechniki Śląskiej -największego i zarazem najważniejszego wydarzenia popularnonaukowego Uczelni, promującego naukę oraz jej zastosowanie w życiu codziennym. Mieszkańcy naszego regionu wzięli udział w bezpłatnych pokazach i eksperymentach z różnych dziedzin techniki i mogli współuczestniczyć w przeprowadzaniu doświadczeń naukowych.

Naukowcy z Wydziału Elektrycznego przygotowali i przeprowadzili następujące pokazy i doświadczenia:

Zaskakujące oblicza świata niskich temperatur

(dr hab. inż. Mariusz Stępień, prof. PŚ oraz dr inż. Paweł Lasek z Katedry Energoelektroniki, Napędu Elektrycznego i Robotyki, studenci kierunku Energetyka: Pan Mikołaj Stasiak, Pan Kajetan Matyl, Pan Błażej Brudny, student kierunku Elektrotechnika Pan Kamil Gruszczyk oraz studentka Akademii Górniczo – Hutniczej Pani Weronika Stępień)

Przeprowadzony został cykl eksperymentów dotyczących właściwości materiałów oraz zjawisk zachodzących w niskich temperaturach. Eksperymenty bazowały na ciekłym azocie. Były to, między innymi, badanie kurczliwości gazów, kruchości materiałów, zachowania substancji organicznych w ciekłym azocie, ale także proste eksperymenty z wykorzystaniem prądu elektrycznego, np. demonstracja zmiany rezystywności przewodów na skutek ich ochłodzenia.

Elektryczność, magnetyzm i elektromagnetyzm – co je łączy, a co... odpycha

(dr hab. inż. Mariusz Stępień, prof. PŚ oraz dr inż. Paweł Lasek z Katedry Energoelektroniki, Napędu Elektrycznego i Robotyki, studenci kierunku Energetyka: Pan Mikołaj Stasiak, Pan Kajetan Matyl, Pan Błażej Brudny, student kierunku Elektrotechnika Pan Kamil Gruszczyk oraz studentka Akademii Górniczo – Hutniczej Pani Weronika Stępień)

Przedstawiono zjawiska związane z polem elektrycznym i oddziaływaniem elektrostatycznym, oddziaływaniem pól magnetycznych z innymi materiałami oraz źródłami pola elektromagnetycznego i skutkami jego oddziaływania, w szczególności na organizm ludzki. Zaprezentowane zostały właściwości fizyczne materiałów wystawionych na działanie wyżej wymienionych pól.

Łączności krótkofalarskie na falach krótkich

(dr inż. Anna Piwowar z Katedra Elektrotechniki i Informatyki, student Wydziału Elektrycznego Pan Artur Janus, student Wydziału Matematyki Stosowanej Pan Filip Cichowski. Student Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki Pan Sebastian Stasiek)

Na stoisku zaprezentowano prowadzenie łączności krótkofalarskiej z użyciem radiostacji amatorskiej. Użyto radiostacji o mocy wyjściowej do 100 W, co pozwoliło na prowadzenie łączności o zasięgu przynajmniej europejskim. Uczestnicy mogli zapoznać się z podstawami prowadzenia łączności, obsługą radiostacji, konstrukcją antenową oraz mieliby możliwość sami wykonać łączność w języku polskim lub angielskim.

Wyrzutnia elektromagnetyczna dla każdego

(dr hab. inż. Dariusz Grabowski, prof. PŚ oraz mgr inż. Maciej Klimas z Katedry Elektrotechniki i Informatyki, studenci: kierunku Informatyka Pan Igor Hałas, Elektrotechnika Pan Dawid Mańka oraz Pan Patryk Tylutki, Electrical Engineering Pan Ihirwe Murekezi oraz student Wydziału Mechanicznego Technologicznego kierunku Mechatronika Pan Bartek Morawiec i student Instytutu Fizyki kierunku Fizyka Techniczna Pan Mateusz Wolniewicz)

Wydarzenie zatytułowane „Wyrzutnia elektromagnetyczna dla każdego”, miało formę prezentacji połączonej z konkursem. Wydarzenie zostało przygotowane przez studentów należących do Studenckiego Koła Naukowego Elektrotechników (SKNE), którego opiekunem jest dr hab. inż. Dariusz Grabowski, prof. PŚ. W trakcie wydarzenia można było zapoznać się z historią i zastosowaniami, a także zasadą działania wyrzutni elektromagnetycznej. Prezes SKNE, Patryk Tylutki, zaprezentował wielostopniowe cewkowe działo  elektromagnetyczne zrealizowane w ramach prac SKNE. Konkurs dla najmłodszych uczestników Nocy Naukowców został przeprowadzony z wykorzystaniem wyrzutni w małej skali przygotowanej przez mgra inż. Macieja Klimasa. Część uczestników skorzystała z możliwości strzelania z wirtualnego działa elektromagnetycznego.

Wirujące stanowisko z mikrokontrolerem

(dr inż. Andrzej Sikora z Katedry Elektrotechniki i Informatyki. Współautorzy stanowiska: dr hab. inż. Waldemar Hołubowski, prof. PŚ oraz dr inż. Adam Zielonka z Wydziału Matematyki Stosowanej)

Uczestnicy mogli zapoznać się z wirującym stanowiskiem, służącym do programowania mikrokontrolerów i wizualizacji efektu działania programu.

Poznaj swoją percepcję

(dr inż. Marek Kciuk, dr inż. Zygmunt Kowalik i mgr inż. Joanna Bijak z Katedry Mechatroniki oraz student kierunku Mechatronika Pan Szymon Nocoń)

W ramach wydarzenia odwiedzający mieli okazję sprawdzić swoje postrzeganie świata wykonując cztery zadania w postaci gry na refleks, porównania kolorów, podzielności uwagi - a właściwie przerzutności uwagi oraz zadanie kombinacyjne polegające na przelaniu wody z jednego pojemnika do dwóch.

Jak roboty widzą nasz świat?

(dr inż. Piotr Zientek, dr inż. Roman Niestrój, dr inż. Tadeusz Białoń,  dr inż. Sebastian Berhausen oraz dr inż. Marcin Fice z katedry Elektrotechniki i Informatyki,  dr inż. Bożena Wieczorek z Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki, Studenci ze Studenckiego Koła Naukowego SEP: Pani Waleria Łukaszewicz-Szmytka oraz Pan Mateusz Armata, jak również wolontariusz Pan Michał Zientek  z IV Liceum Ogólnokształcącego im. Orląt Lwowskich w Gliwicach) 

„Jak roboty widzą nasz świat?” to wydarzenie interaktywne, prezentujące roboty edukacyjne MakeBlock mBot, LEGO® MINDSTORMS® NXT 2.0 i EV3 oraz LEGO® MINDSTORMS® Wynalazca robotów. Wykorzystując autorskie programy i pomysły na zabawę z robotami, pokazano, że technika jest zabawna, intrygująca, pasjonująca. Gościom wyjaśniono także, jak można zbudować i „wychować” sobie robota oraz go zaprogramować.

Czy ludzkie ciało może przewodzić prąd?

(mgr inż. Maciej Klimas, dr inż. Michał Lewandowski z Katedry Elektrotechniki i Informatyki, Pani Aleksandra Hop - studentka 6 roku medycyny ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Pan Mateusz Wolniewicz - student 3 roku Fizyki Technicznej na Politechnice Śląskiej)

Wydarzenie składało się z części wykładowej oraz doświadczalnej. W czasie wykładu uczestnicy mogli dowiedzieć się czym jest prąd elektryczny i jakimi prawami rządzi się jego przewodnictwo w ludzkim organizmie - zarówno z punku widzenia elektryków jak i lekarzy. Zaprezentowane zostały eksperymenty, pokazujące przepływ prądu w różnych warunkach, a w doświadczalnej części wydarzenia, uczestnicy mieli szansę na własnym ciele przetestować działanie urządzeń monitorujących elektryczną aktywność serca (EKG) oraz mózgu (EEG).

Oszukująca technika – technologie Haptic i Tactile Feedback

(dr Paweł Kowol z Katedry mechatroniki oraz studenci kierunku Mechatronika: Pan Kamil Daniel, Pan Dawid Kupczak, Pan Szymon Skupień, Pan Michał Staroń oraz Pan Dominik Wieczorek)

Wykorzystanie zmysłu dotyku przy odczuwaniu sygnałów wytwarzanych przez urządzenia
techniczne nazywane jest technologią haptyczną lub taktylną (Haptic/Tactile Feedback).
Zastosowanie takich technologii w urządzeniach wirtualnej rzeczywistości (VR), urządzeniach zdalnie sterowanych, a także instrumentach muzycznych to jedno z nowoczesnych obliczy techniki tzw. Przemysłu 4.0.

Dodatkowo, w Centrum Nowoczesnych Technologii Politechniki Śląskiej, przez cały czas trwania imprezy funkcjonowało:

Stoisko Wydziału Elektrycznego

(Andrzej Kowalik oraz studenci - członkowie Studenckiego Koła Naukowego METRON z Katedry Metrologii Elektroniki i Automatyki: Pan Konrad Sowula i Pan Michał Pecyna)

Na stoisku zaprezentowano urządzenia przyrządy elektroniczne umożliwiające wizualną prezentację sygnału elektrycznego w dziedzinie czasu (oscyloskop) i częstotliwości (analizator widma). Dzięki ustawieniu częstotliwość podstawowej sygnału na wyjściu generatora równej 1 MHz, układ wyjściowy generatora był w stanie przenieść co najmniej kilkanaście harmonicznych bez istotnej zmiany ich amplitudy. Uczestnicy mogli posłuchać sygnału audio stacji radiowych z wykorzystaniem oscyloskopu. Ponadto na stoisku prezentowany był robot mobilny HEXOR z Katedry Energoelektroniki, Napędu Elektrycznego i Robotyki, który wzbudzał ogromne zainteresowanie wśród młodych gości imprezy, umożliwiając interaktywne sterowanie światłem.